ދަރިވަރުންގެ ތަރައްޤީއާއި ތަޢުލީމީ ކާމިޔާބީގައި ލިޔަންކިޔަން ދަސްކުރުމާއި ގުނާ ދަސްކުރުމުގެ މުހިންމު ކަން

ޢަބްދުﷲ ނަޞީޙް

ލިޔަންކިޔަން ދަސްކުރުމާއި ޢަދަދު ދަސްކުރުމަކީ ދަރިވަރެއްގެ ތަޢުލީމީ ދަތުރާއި ކުރިއަށް އޮތް ކާމިޔާބީއަށް ވަރަށް ބޮޑަށް އަސަރުކުރާ އަސާސީ ހުނަރުތަކެކެވެ. ލިޔަންކިޔަން ދަސްކުރުމާއި، ލިޔުމާއި، މުއާމަލާތްކުރުމުގެ ޤާބިލުކަން، ފައިދާހުރި ގޮތެއްގައި، ބޭނުންކުރުމާއި، ހިސާބުގެ ތަޞައްވުރުތައް ދުވަހުން ދުވަހަށް ދިރިއުޅުމުގައި ބޭނުންކުރުމުގެ ޤާބިލުކަމަކީ ތަޢުލީމުގެ ބިންގަލެވެ. މި ހުނަރަކީ ހަމައެކަނި ތަޢުލީމީ ވަސީލަތްތަކެއް ނޫނެވެ؛ އެއީ ފަރުދުންނަށް މުޖުތަމަޢުގައި މާނަހުރި ގޮތެއްގައި ބައިވެރިވެ، މަތީ ތަޢުލީމު ހާސިލްކޮށް، އިޤްތިޞާދަށް ޙިއްޞާ ކުރެވޭނެ މުހިންމު ދިރިއުޅުމުގެ ހުނަރުތަކެކެވެ. ލިޔަންކިޔަން ދަސްކުރުމާއި ގުނާ ދަސްކުރުމުގެ ގުޅުން ވަރަށް މުހިންމު ކަމުގައި ވާއިރު، ލިޔަންކިޔަން ދަސްކުރުމުގެ ހުނަރުތަކުގެ ސަބަބުން ކޮމްޕްލެކްސް ހިސާބުގެ މައްސަލަތައް ދެނެގަތުމަށް އެހީތެރިވެދޭއިރު، ޢަދަދު ގުނާ ދަސްކުރުމުގެ ޢިލްމުގެ ހުނަރުތަކުގެ ސަބަބުން ދަރިވަރުންނަށް ޑޭޓާ މާނަކޮށް ތަޙުލީލުކުރެވޭނެއެވެ.

ދުނިޔޭގެ ތައުލީމީ ނިޒާމުތަކުން ދަރިވަރުންގެ ހޯލިސްޓިކް ޑިވެލޮޕްމަންޓަށް އިތުރު ސަމާލުކަމެއް ދޭއިރު، ސްކޫލާއި ގޭގައި ވެސް އިސްކަންދޭންޖެހޭ މުހިންމު ބައިތަކެއްގެ ގޮތުގައި ލިޔަންކިޔަން ދަސްކުރުމާއި ގުނާ ދަސްކުރުން ފާހަގަކޮށްލެވެއެވެ.

ލިޔަންކިޔަން ދަސްކުރުން ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، މަޢުލޫމާތު ކިޔުމާއި، ލިޔުމާއި، ވިސްނުމުގެ ޤާބިލުކަމާއި، ފަރުދުންނަށް ފައިދާހުރި ގޮތެއްގައި މުޢާމަލާތުކުރުމާއި ޢިލްމު ޕްރޮސެސްކުރުމުގެ ޤާބިލުކަމެވެ. ނަމަވެސް އޭގެ ދާއިރާ ފުޅާވެގެންދަނީ ހަމައެކަނި ލިޔުން ޑީކޯޑް ކުރުމަކުން ނޫނެވެ. ލިޔަންކިޔަން ދަސްކުރުމުގެ ތެރޭގައި މިއަދުގެ މައުލޫމާތު މުއްސަނދި ދުނިޔޭގައި އުނގެނުމުގައި ކުރިއަރާ ދިއުމަށް ކޮންމެހެން ބޭނުންތެރި ޑިޖިޓަލް ލިޓްރޭސީއާއި، މީޑިއާ ލިޓްރޭސީއާއި، ކްރިޓިކަލް ލިޓްރޭސީ ހިމެނެއެވެ.

ހިސާބު ޢިލްމުގެ ހުނަރަކީ، ހަމައެކަނި އަސާސީ ހިސާބު ޢިލްމަށްވުރެ މާ ގިނަ ކަންތައްތަކެއް ހިމެނޭ ކަމެކެވެ؛ ނިއުމަރެސީގެ ތެރޭގައި މައްސަލަ ހައްލުކުރުމާއި، ރިޒަނިންގ އާއި، ޑޭޓާ މާނަކުރުމުގެ ޤާބިލުކަން ހިމެނެއެވެ. އެއީ ބަޖެޓް ހެދުމުން ފެށިގެން ތަފާސްހިސާބުތައް މާނަކުރުމާ ހަމައަށް ހިސާބުގެ ކޮންސެޕްޓްތައް ހަގީގީ ދުނިޔޭގެ ހާލަތްތަކުގައި ބޭނުން ކުރުމުގެ ޤާބިލުކަމެވެ.

ލިޔަންކިޔަން ދަސްކުރުމާއި ޢަދަދު ދަސްކުރުމާ ދެމެދު އޮންނަ ރިސިޕްރޮކަލް ނުވަތަ ދެފަރާތުގެ ގުޅުމުގެ ސަބަބުން  ލިޔަންކިޔަން ދަސްކުރުމާއި، ޢަދަދު ދަސްކުރުމުގެ ހުނަރުތައް ވަރުގަދަ ކޮށްދެއެވެ. މި ދެ ދާއިރާއަށް ވެސް ފަރިތަ ދަރިވަރަކީ ކޮމްޕްލެކްސް ކޮންސެޕްޓްތައް ދެނެގަތުމާއި، މައްސަލަތައް ހައްލުކުރުމާއި، ކްރިޓިކަލް ވިސްނުމުގައި ބައިވެރިވުމަށް މާ ރަނގަޅަށް ތައްޔާރުވެފައިވާ ދަރިވަރެކެވެ. މިސާލަކަށް ހިސާބު ޢިލްމުގައި ލަފުޒުގެ މައްސަލަތައް ދެނެގަތުމަށްޓަކައި ގުނާލުމާއި ލިޔަންކިޔަން ދަސްކުރުމުގެ ހުނަރު ވެސް ބޭނުންވެއެވެ. ހަމައެފަދައިން ލިޔުމުން ހުށަހަޅާފައިވާ ޑޭޓާ މާނަކުރުމުގައިވެސް މި ޤާބިލުކަންތައްތައް އެއްކޮށްލުން ހިމެނެއެވެ. މި އިންޓަރޕްލޭއިން ފާހަގަކުރެވެނީ ތަޢުލީމީ ގޮތުން ފުރިހަމަ ތަޖުރިބާއެއް ކަށަވަރުކުރުމަށްޓަކައި ލިޔަންކިޔަން ދަސްކުރުމާއި ގުނަން ދަސްކުރުމުގެ މުހިންމުކަމެވެ.

ރަނގަޅަށް ލިޔަންކިޔަން ދަސްކުރުމާއި ޢަދަދު ގުނާ ދަސްކުރުމުގެ ހުނަރުތަކުގެ ސަބަބުން އިގްތިސާދީ އަދި އިޖުތިމާއީ އަސަރުތައް ފުންވެ އެވެ. ދިރާސާތަކުން ދައްކާ ގޮތުގައި ލިޔަންކިޔަން ދަސްކުރުމާއި ގުނާ ދަސްކުރުމުގެ ފެންވަރު މަތި ފަރުދުންނަށް ރަނގަޅު މުސާރައެއް ލިބޭ ވަޒީފާތައް ލިބުމުގެ ފުރުސަތު ބޮޑުވެ، އިގްތިސާދީ ކުރިއެރުމަށް ހެޔޮ ފައިދާތަކެއް ލިބެ އެވެ. ޓެކްނޮލޮޖީއާއި ޑޭޓާގެ މުހިންމު ދައުރެއް އަދާކުރާ ގްލޯބަލައިޒްޑް އިޤްތިޞާދެއްގައި، ލިޔަންކިޔަން ދަންނަ އަދި އަދަދު ދަންނަ ފަރުދުންގެ ޑިމާންޑް ކުރިއަށްވުރެ ބޮޑެވެ. ލިޔަންކިޔަން ދަސްކުރުމާއި ގުނާލުމުގެ ޕްރޮގްރާމްތައް ވަރުގަދަ ޤައުމުތަކުގައި ގިނަ ފަހަރަށް ވަޒީފާނެތް މީހުންގެ ނިސްބަތް ދަށްވެ، އުފެއްދުންތެރިކަން މަތިވެ، އިޤްތިޞާދީ ހަމަޖެހުން ބޮޑުވެއެވެ. މީގެ އިތުރުން ވިޔަފާރިވެރިކަމާއި، މާލީ ލިޔަންކިޔަން ދަސްކުރުމާއި، މައުލޫމާތު ލިބިފައިވާ ގޮތުގައި ނިންމުންތައް ނިންމުމުގައި މި ހުނަރުތައް ކޮންމެހެންވެސް ބޭނުންތެރިއެވެ.

ލިޔަންކިޔަން ދަސްކުރުމާއި ޢަދަދު ދަސްކުރުމުގައި ވެސް އިޤްތިޞާދީ ދާއިރާގެ ބޭރުން، އިޖުތިމާޢީ ގޮތުން ބޮޑެތި ފައިދާތަކެއް ލިބެއެވެ. މި ހުނަރުތައް ހުރި ފަރާތްތަކުން މަދަނީ ދިރިއުޅުމުގައި ހީވާގިކަމާއެކު ބައިވެރިވުމާއި، މައުލޫމާތު ލިބިފައިވާ ނިންމުންތައް ނިންމުމާއި، އެމީހުންގެ މުޖުތަމަޢުތަކަށް ޙިއްޞާކުރުމުގެ ފުރުޞަތު ބޮޑުވެއެވެ. ލިޔަންކިޔަން ދަސްކުރުމުގެ ސަބަބުން މުވާސަލާތާއި ވިސްނުންތެރިކަން އިތުރުވެ، ފަރުދުންނަށް މާނަހުރި މަޝްވަރާތަކެއްގައި ބައިވެރިވެ، އިޖުތިމާއީ ގުޅުންތައް ބިނާކުރެވޭނެ އެވެ. ނިއުމަރެސީގެ ސަބަބުން ވަކިވަކި ފަރުދުންނަށް މައުލޫމާތަށް ފާޑުކިޔައި ވަޒަންކުރުމުގެ ފުރުސަތު ލިބިގެންދާއިރު، ޚާއްޞަކޮށް އާންމު ޚިޔާލު ބައްޓަންކުރުމަށް ޑޭޓާއާއި ތަފާސްހިސާބުތައް ބޭނުންކުރުން އިތުރުވަމުން ދާނެއެވެ.

ލިޔަންކިޔަން ދަސްކުރުމާއި ގުނާ ދަސްކުރުން ކުރިއެރުވުމަކީ ގޮންޖެހުންތަކެއް ނެތް ކަމެއް ނޫނެވެ. ޢާއިލާ ތަކުގެ ތެރޭގައި ހުރި އިޖްތިމާޢީ، އިޤްތިސާދީ ކަންކަމާއި، ތަޢުލީމާމެދު ދެކޭ ސަޤާފީ ނަޒަރިއްޔާތާ މިހުރިހާ ކަމަކުންވެސް މި ހުނަރުތައް ތަރައްޤީކުރުމަށް ހުރަސްއެޅިދާނެއެވެ. ގެ އާއި ޢާއިލާގެ ތެރެއިން މި ހުނަރުތައް ކުރިއެރުވުމަށް ދޭ ސަމާލުކަން ކުޑަވުމާއި، މުދައްރިސުންނަށް ދޭ އެއްބާރުލުން ކުޑަ ވުމާއި، ތަޢުލީމީ ވަސީލަތްތައް މަދުވެ، ލިޔަންކިޔަން ދަސްކުރުމާއި ޢަދަދު ގުނާ ދަސްކޮށްދިނުމުގެ ތަމްރީނު ފައިދާހުރި ގޮތެއްގައި ފޯރުކޮށްދިނުމުގެ ޤާބިލުކަން ހުރި ތަމްރީނު ލިބިފައިވާ މުދައްރިސުން މަދުވުން ހިމެނެއެވެ.

ނަމަވެސް މި ގޮންޖެހުންތަކުން އަރައިގަތުމަށް ފައިދާ ހުރި ބައެއް ސްޓްރެޓެޖީތައް ބޭނުން ކުރެވިދާނެއެވެ. ހުރިހާ މާއްދާތަކެއްގެ ތެރެއިން ލިޔަންކިޔަން ދަސްކުރުމާއި އަދަދު ދަސްކުރުމާއި، އުގެނުމުގައި ދަތިކަންހުންނަ ދަރިވަރުންނަށް އަމާޒުކޮށްގެން އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދިނުމާއި، އުނގެނުމުގެ މަރުހަލާގައި ބެލެނިވެރިންނާއި މުޖުތަމަޢުތައް ބައިވެރިކުރުމަކީ ފައިދާހުރި ގޮތްތަކެކެވެ. މީގެ އިތުރުން ޓެކްނޮލޮޖީ ބޭނުން ކުރުމުން ޚާއްޞަކޮށް ގޮންޖެހުން ބޮޑު ހިސާބުތަކުގައި ލިޔަންކިޔަން ދަސްކުރުމާއި އަދަދުކުރުމުގެ ހުނަރު އިތުރުކުރުމުގައި މުހިންމު ދައުރެއް އަދާކުރެވޭނެ ކަމެކެވެ.

ސާފު ފައިދާތަކެއް ލިބުނު ނަމަވެސް، ލިޔަންކިޔަން ދަސްކުރުމާއި ގުނާ ދަސްކުރުމުގެ ދާއިރާ ކުރިއެރުވުމަށް ބޮޑެތި ހުރަސްތަކެއް އެބަހުއްޓެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި އެކަށީގެންވާ ވަރަށް ލިޓެރަސީ އަދި ނިއުމެރަސީއަށް ސަމާލުކަން ނުދެވުމާއި، ސިޔާސީ އިހުތިޔާރު ނެތުމާއި، ތައުލީމީ އިސްލާހުތަކާ ދެކޮޅުހެދުން ހިމެނެއެވެ. މީގެ އިތުރުން ބައެއް މުޖުތަމަޢުތަކުގައި ލިޔަންކިޔަން ދަސްކުރުމާއި ގުނާ ދަސްކުރުމުގެ ހުނަރު ކުރިއެރުމުގެ ބަދަލުގައި ސައިންސާއި ޓެކްނޮލޮޖީ ފަދަ އެހެން މާއްދާތަކަށް އިސްކަންދިނުމުގެ ނަޒަރިއްޔާތު އުފެދިފައިވެއެވެ. މި ހުރަސްތައް ހައްލުކުރުމަށްޓަކައި ސަރުކާރާއި، ތައުލީމީ ދާއިރާގެ ފަރާތްތަކާއި، މުޖުތަމަޢުތަކުން އެއްބައިވަންތަ މަސައްކަތްތަކެއް ކުރަންޖެހެއެވެ. އެއީ ލިޔަންކިޔަން ދަސްކުރުމާއި އަދަދު ދަސްކުރުމަށް އިސްކަންދޭ ސިޔާސަތުތަކަށް ވަކާލާތުކުރުމާއި، އެކަށީގެންވާ ވަސީލަތްތައް ހޯދުމާއި،ސްކޫލު މާހައުލުގައި މި ކަމަށް އިސްކަންދީ މަސައްކަތް ކުރުން އިތުރު ކުރުމާއި އަމިއްލަ އަދި މުޖުތަމައުގެ ކުރިއެރުމަށް މި ހުނަރުތައް ކޮންމެހެން ބޭނުންވާ ކަމަށް އަގުކުރާ ސަގާފަތެއް އުފެއްދުމެވެ.